Şimşek: Hiçbir iş yeri tehdit genelgesi yayımlayamaz
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürü Burhan İnan tarafından 9 Ocak tarihli yayınlanan genelgeyle, aylık ücretlerinde haciz olan maden işçilerine bir yıl süre verilerek, bu süre içerisinde borçlarından kurtulmamaları halinde iş akitlerinin feshedileceği uyarısı, Beyaz TV’de tartışıldı.
23 Ocak 2013 01:46
AK Parti Gaziantep Milletvekili Şamil Tayyar ve eski CHP Milletvekili Berhan Şimşek’in katıldıkları 1’e Bir programında, Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü’nce yayımlanan genelge gündeme geldi. Genelgeyi doğrulayan ve bu konuda TTK Genel Müdürü Burhan İnan ile de görüştüğünü belirten AK Parti Gaziantep Milletvekili Şamil Tayyar, İnan’ın kendisine TTK konusundaki Sayıştay raporunu gönderdiğini dile getirdi.
TAYYAR: GENELGE, İYİLEŞTİRİCİ BİR YOL BULMAK AMACIYLA YAYIMLANDI Tayyar şöyle dedi: “Türkiye Taşkömürü Kurumu tarafından, aylık ücretleri üzerinde haciz bulunan işçilerin bir yıl içerisinde haczi kaldırmamaları halinde, iş akitlerinin feshedileceğine yönelik bir genelge yayımlanıyor. Sayıştay’ın Türkiye Taşkömürü Kurumu ile ilgili 2011 yılına ait bir raporu var. Bu müesseselerde yapılan incelemeler sonucunda işçilerin yaklaşık yüzde 10-15’inin; temlik, icra ve nafaka kesintilerinin olduğu ve bunların önemli kısmında da işçilerin 200 bin liranın üzerinde borçları var. TTK’nın yer üstünde bin 787, yeraltında 8 bin 204 olmak üzere toplam 9 bin 991 işçisi var.
6 yerde toplam bin 51 işçiye ait 4 bin 613 icralık dosya var. Bu işçilerin çok yoğun borçları var. Kurum, Sayıştay müfettişleri ve kurum müfettişlerinin yaptıkları incelemeler sonucunda bunun aynı zamanda iş verimliliğini azalttığını ve iş kazalarını artırdığını tespit ediyor. Bu, aileler arasında da sosyolojik bir sorun haline geliyor. Bir çözüm bulmak için, Sayıştay denetçilerinin raporu doğrultusunda bir çözüm olarak bu genelgeyi yayınlıyorlar. Buradaki temel amaç, borçların tamamen ödenmesi değil. İyileştirici bir yol bulmaktır. Bir yıl içerisinde ben seni izleyeceğim diyor. Eğer borçlarını azaltma yönünde bir çaban varsa, bunu bir ödeme planına bağlamışsan herhangi bir sorun yok. Zaten bu borçların bir yıl içerisinde ödenmesi de teknik olarak mümkün değil.”
“AMAÇ ÖDEME DİSİPLİNİ SAĞLAMAKTIR” İşçilerin bazılarının yüksek meblağdaki borç miktarlarından örnekler veren Tayyar, işçilerin sosyal hakları ve ikramiyeleriyle birlikte aylık ellerine ortalama 3-4 bin lira maaş geçtiğini, ağır bir işkolunda çalışan maden işçilerinin bu ücretleri hak ettiklerini söyledi. Bu ücretlerle çalışan işçilerin 300-400 bin liralık borçlanmaları nasıl yapabildiklerini anlayamadığını ifade eden Tayyar, “Burada o sosyal sorunu çözmek, iş verimliliğini artırmak, iş kazalarını azaltmak amacıyla iyi niyetle hazırlanmış bir genelge var. Burada amaç ‘Borçlarını bir yıl içerisinde öde, yoksa seni işten atarım’ değil; bir ödeme disiplini sağlamaktır. Sayın Genel Müdür de bunu bu şekilde izah etti. Ancak genelgenin yayınlandığı günlerde, bir iş kazası meydana gelmesi ve oluşan duygusal atmosfer, bunun tam olarak anlaşılamamasına neden oldu. Ama bu gerçekten sosyal bir yaradır.” dedi.
ŞİMŞEK: HİÇBİR İŞ YERİNDE TEHDİT GENELGESİ YAYIMLANAMAZ Eski CHP Milletvekili Berhan Şimşek ise, genelgeyle getirilen çözüm yaklaşımının doğru olmadığını savunarak şu görüşlere yer verdi: “Hiçbir iş yerinde çalışanları tehdit etmek için böyle bir genelge yayınlanamaz. İşçinin 500 bin lira da borcu olur, 600 bin lira da… Şu an Türkiye’de kredi kartı borçları 140 milyar liraya varmış durumdadır. Kredi kartı borcu olmayan yok. Bu arkadaşlarımız yer altında çalışıyorlar. Üstelik tamamı da örgütlü, sendikalı değil; taşeron olarak çalışanlar da var. 3-4 bin lira ile çalışan bir işçinin 500 bin lira borcu olmasının nedenini bilemeyiz. Bu ciddi bir rakamdır. Ama Türkiye’de borçlu olmayan yok. Türkiye’nin yüzde 20’si hariç, herkesin borcu var.
Sayıştay raporunu da, işçilerin borçlarının ötesinde, o kurum ile ilgili tehlikelerin olduğunu da Sayıştay raporu açıklamıştır. Burada tehlikeler var, çalışma güvenliği, iş güvenliği yok denilmiştir. Hatta orada bu işi yapan şirketin, aslında bir inşaat şirketi olduğunu basın yazdı. Sendikalı olmak istediklerinde, ‘Biz maden şirketi değiliz, inşaat şirketiyiz’ denildi. Bu genelge, çağdaş işveren-işçi ilişkisinde sağlıklı bir yaklaşım değildir. Buna Anadolu deyimiyle, böyle bir sünnetçi korkusuyla bu iş olmaz. ‘Ben seni işten atarım’ noktasıyla bu iş olmaz.”
“İŞÇİNİN KENDİSİ BİR GÜVENLİK SORUNU HALİNE GELİYOR” Şimşek’in bu sözleri üzerine, AK Parti Gaziantep Milletvekili Şamil Tayyar, şöyle yanıt verdi: “O zaman işçilerin işten atılması gerekiyor. Çünkü Sayıştay raporuna bakıldığında, ‘Borç sarmalının işçilerin işe gelmeme eğilimlerini artırdığı, bu işçilerden bu ruh haliyle verimli çalışmalarının beklenmesinin güç olduğu, bunlar arasında devamsızlık yapma, istirahat alma, hastaneye gitme oranlarının yüksek olduğu, önemli bir kısmının iş kazası geçirerek, iş kazası istirahati aldıkları görülmektedir’ deniliyor. Kabul edelim ki bu durum verimliliği azaltıyor. Bu ruh haliyle adam kendisi bir güvenlik sorunu olarak ortaya çıkıyor.”
“AYNI SAYIŞTAY’IN İŞ GÜVENLİĞİ RAPORU DA DİKKATE ALINMALI” Sayıştay’ın borçlanmalar konusundaki raporu üzerine tedbir olarak söz konusu genelgeyi yayımlayan kurumun, aynı Sayıştay tarafından kuruma bağlı maden ocaklarındaki iş güvenliği sorunları içeren raporu da gündemine alması gerektiğini vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti: “Sayıştay’ın, insanların ekonomik borçlanmalarından dolayı hazırladığı bu rapoun yanı sıra, aynı Sayıştay’ın, ‘bu iş yerinde güvenlik yok’ demesine de bakmak gerekir. TTK’nın Sayın Genel Müdürü bu raporu size göndermiş. Ben beklerdim ki, Sayın Genel Müdür aynı Sayıştay’ın iş güvenliği konusundaki sıkıntıları yazdığı raporu da göndersin. Çağdaş iş ilişkileri çerçevesinde bunun başka yöntemleri de vardır. Terapiler, psikologlar vardır. Böyle bir genelge yayımlama hakkına sahip değildir. Sayıştay’ın bu borçlardan dolayı hazırladığı rapor üzerine tedbir almak için böyle bir genelge yayımlayan Genel Müdür, aynı Sayıştay’ın ‘iş güvenliği yeterli değil’ raporuyla da ilgilensin. TTK Genel Müdürü, gerekli önlemi almayan taşeron şirketlerle ilgili de bir soruşturma açsın. Benim Genel Müdür’den ricam, TTK’ya bağlı maden ocaklarında iş güvenliğini Sayıştay’ın istediği noktaya getirsin lütfen.”
