Haberal ve Köktürk: ÇATES özelleştirmesinden vazgeçilmeli
CHP Zonguldak Milletvekilleri Prof. Dr. Mehmet Haberal ve Ali İhsan Köktürk, özelleştirilmesi planlanan Çatalağzı Termik Santralı (ÇATES)’nin satılmasının neden olacağı olumsuz etkilerin ortaya konulması için, Meclis Araştırması istediler…
25 Ekim 2013 14:09
CHP Zonguldak Milletvekilleri Prof. Dr. Mehmet Haberal ve Ali İhsan Köktürk, TBMM Başkanlığı’na verdikleri araştırma önergelerinde, Çatalağzı Termik Santralı (ÇATES) özelleştirmesinden vazgeçilmesi gerektiğine vurgu yaptılar. Araştırma önergesinin tam metni şu şekilde: “Çatalağzı Termik Santralı (ÇATES) Cumhuriyetimizin ilanından sonra başlayan sanayi atılımının enerji ihtiyacını karşılamak için 1948 yılında işletmeye açılmıştır. Yapıldığı yıllarda Türkiye’nin 2. büyük termik santralıdır. Türkiye’nin öncü kuruluşu ÇATES’te üretilen elektrik enerjisiyle; İstanbul, Kocaeli ve Sakarya başta olmak üzere, ülkemizde endüstrileşme tohumlarının atıldığı zamanki ve bugünkü enerji gereksinimi karşılanmıştır ve karşılanmaktadır. Ülkemizin elektrik enerjisinin %1,5’ini karşılayan, 2x150 megawatt’lık kurulu gücü ve yılda 2 milyar kilowatt saate yaklaşan elektrik enerjisi üretimiyle termik santraller arasında önemli bir yeri olan Çatalağzı Termik Santralı, ülkemizin ekonomik kalkınmasında önemli bir görev üstlenmiştir. Ayrıca; “ÇATES´in kurulma amaçlarından birisi de, EKİ’nin (TTK) piyasaya arz edilmeyen ticari değeri düşük ve başka yerlerde kullanılmayan mikst, şılam gibi yüksek küllü ara ürünlerinin değerlendirilmesidir.”
ÇATES’in günlük ortalama kömür ihtiyacı iki ünite için toplam 5000-5500 ton/gün olup, yıllık ihtiyaç yaklaşık 1.700.000 ton/yıl (2.100.000.000 kWh üretim için)’dir. “TTK genel müdürlüğünün ürettiği kömürün, yaklaşık olarak, yüzde 70’i Çatalağzı Termik Santralına pazarlanmaktadır.” Ayrıca; Zonguldak’taki rödevanslı saha sahipleri tarafından üretilen kömürün önemli bir bölümü ÇATES tarafından tüketilmektedir. TTK ve rödevanslı kömür üretim alanları Zonguldak için ciddi bir üretim ve istihdam alanıdır. Zonguldak’ta yerin altında 1 milyar 300 milyon ton kömür rezervi olduğu bilinmektedir.
Bilindiği üzere; AKP İktidarının 12 yılda bir mirasyedi mantığıyla yaptığı özelleştirmeler, temel kurumlarımızın elden çıkarılması, kurumlarımıza, şehirlerimize ve bu şehirlerde yaşayan insanlarımıza büyük zararlar vermektedir. ÇATES’in özelleştirilme kapsamına alınması ve bu kararın yaşama geçirilmesi de, Zonguldak’ta var olan sorunları daha derinleştirecek, TTK’ya, rödevanslı saha sahiplerine ve çalışanlarına büyük darbe vuracak, göçü, işsizliği ve ekonomik yaşamı önemli ölçüde etkileyecektir. Çünkü; bugün, özel sektörün sahip olduğu ve özelleştirilen termik santrallerin önemli bir bölümünde ithal kömür kullanılmaktadır ve ithal edilen kömür için yıllık ülke dışına yaklaşık 4,5 milyar dolar ödenmektedir. Özelleştirmeden sonra ÇATES’i alacak firmaların yerli kömür kullanmaması TTK’nın üretiminin ve çalışan sayısının azalmasına, kapısına kilit vurulmasına neden olacak, rödevanslı saha sahiplerini ve çalışanlarını çökertecek, ayrıca işsizlik nedeniyle son bir yılda 6 bin kişi azalan nüfusu 612 binden 606 bine düşen Zonguldak’tan dışarıya göçü hızlandıracaktır.
Zaten ülke ortalamasının üzerinde olan Zonguldak’taki intiharları daha da artıracaktır. Bunun yanı sıra ithal kömür nedeniyle her yıl dışarıya ödenen 4,5 milyar dolar ülkemizin cari açığını ve borçluluğunu etkili bir şekilde tetikleyecektir. Kaldı ki; son bir senedir ÇATES´in iki ünitesinden birinin bakıma girmesinin bile Zonguldak’ı büyük sıkıntıya soktuğu düşünüldüğünde, ÇATES’in özelleştirilmesinin ve ithal kömürle çalıştırılmasının hassasiyetinin ne kadar ciddi olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak; ÇATES’in özelleştirilmesi Zonguldak’a, ülkemize bütün boyutlarıyla ağır bir darbe vuracaktır. Enerji Bakanlığı Zonguldak halkının, madencilerin, sanayi ve esnaf odalarının, diğer sivil toplum örgütlerinin taleplerini dinlemeli, özelleştirmeden vazgeçmelidir.
Bu nedenlerle, ÇATES’in özelleştirilmesinin; kentimizin ekonomik ve sosyal yaşamına, Türkiye Taşkömürleri Kurumuna, rödevanslı saha sahiplerine ve çalışanlarına, ülkemizin milli serveti Zonguldak kömürüne, ülke ekonomimize yapacağı olumsuz etkilerinin araştırılması, ilimizde yaşanan göç ve işsizlik olgusuna yansımalarının araştırılarak ortaya konulması, alınacak tedbirler saptanması amacıyla, Anayasa’nın 98. ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü’nün 104. ve 105. maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.”
