Demirtaş: Bir mağduriyet giderilmeye çalışılırken yeni mağduriyetler ortaya çıkıyor
CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, 2003-2014 yılları arasında maden kazalarında hayatını kaybeden madencilerin yakınlarına, kamuda istihdam hakkı sağlayan maddenin süre sınırlamasının kalkması gerektiğine ilişkin itirazlara rağmen mevcut hali ile kabul edilmesi üzerine bir açıklama yaptı. Demirtaş, “10 Haziran 2003’ten önce yaşanan kazalarda yaşamını yitirenlerin yakınları bu haklardan yararlanamıyor. Yaklaşık 800 aile mağdur durumda olacak. Dolayısıyla süre sınırlandırması olması yani 2003 yılından daha geriye götürülmemesiyle birlikte bir mağduriyet giderilmeye çalışılırken yeni mağduriyetler ortaya çıkıyor. Anayasa’nın 10’uncu maddesinde belirtilen eşitlik ilkesinin de açıkça ihlal edildiği ortadadır. Oysa burada mağduriyet giderilecekse bir süre sınırlandırması olmaması gerekir.” dedi.
22 Mart 2018 21:19
TBMM Genel Kurulu’nda, Torba Yasa’da, 2003-2014 yılları arasında maden kazalarında hayatını kaybeden madencilerin yakınlarına, kamuda istihdam sağlayan madde, süre sınırlamasının kalkması gerektiğine ilişkin itirazlara rağmen mevcut hali ile kabul edildi. Düzenleme ile 10 Haziran 2003 tarihinden sonra maden kazalarında yaşamını yitirenlerin eş veya çocukları eş veya çocuklarından birisi yoksa kardeşlerinden birisine kamuda istihdam olanağı sağlandı. Ancak 10 Haziran 2003 tarihinden önce maden kazalarında yaşamını yitirenlerin yakınları, Başbakanın verdiği söze ve Zonguldak kamuoyunun büyük beklentisine rağmen bu haktan yararlandırılmadılar.
Madde ile ilgili konuşma yapan CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, maden şehitleri arasında ayrım yapılmaması gerektiğini söyleyerek, Başbakan Binali Yıldırım’ı sözünün arkasında durmaya davet etti. CHP’li Demirtaş, konuşmasında şunları belirtti: “Yer altı taş kömürü madenciliği dünyanın en ağır, en tehlikeli ve en riskli iş koludur. Bu sebeple de en fazla iş kazasının, toplu ölümlerin ve büyük trajedilerin yaşandığı bir iş koludur. Taş kömürü üretimiyle Zonguldak yıllarca ülke ağır sanayisini sırtında taşırken Zonguldak halkı da ağır bedeller ödemiştir. Zonguldak’ta bugüne kadar birçok büyük maden kazası ve büyük trajediler yaşanmıştır. Tabii bu maden kazaları meydana geldikten sonra aileler bir sosyal travmayla da karşı karşıya kalmışlar ve çok büyük mağduriyetler de yaşanmıştır. Soma kazasından sonra yaşamını yitirenlerin yakınlarına önemli haklar verilmişti, bu haklardan birisi de kazada yaşamını yitirenlerin eş, çocuk veya kardeşlerinden birisine kamuda istihdam olanağı hakkı verilmesidir. Elbette ki son derece insani ve son derece vicdani olan bu hakkın verilmesinin çok doğru bir düzenleme olduğunu düşünüyoruz. Aslında özü itibarıyla bugün getirilmek istenen 73’üncü maddedeki düzenleme de doğru bir düzenlemedir. Biz bunun da karşısında değiliz. Elbette bir sosyal yara hâline gelmiş olan maden kazaları sonrası ailelerin yaşamış olduğu mağduriyetlerin ve travmaların bu şekilde giderilmesi gerekir. Ancak bu düzenleme her ne kadar yerinde olsa da eksik bir düzenlemedir.
Bundan iki ay önce Sayın Başbakan Binali Yıldırım Zonguldak’a geldi ve bir müjde verdi. Ne dedi Sayın Başbakan Zonguldak’ta? Dedi ki: “Soma’daki madencileri şehit olarak düzenledik, yakınlarına bazı haklar verdik. Bu haklardan Zonguldak yararlanamamıştı, şimdi bunu düzeltiyoruz. Zonguldak kömür işletmesinde vefat eden kardeşlerimize de şehitlik mertebesini veriyoruz, onların birer yakınını da kamuda işe alıyoruz.” Başbakanın konuşmasında bir süre sınırlandırması var mı? Yok! Orta düzeyde akli melekeye sahip bir vatandaşın anlayacağı şekilde baktığımızda da süre sınırlandırması var mı? Yok, çok açık ve net. Peki, Plan ve Bütçe Komisyonunda getirilen düzenlemede süre sınırlandırması var mı? Maalesef var. Tasarıda 10 Haziran 2003’ten önce yaşanan kazalarda yaşamını yitirenlerin yakınları bu haklardan yararlanamıyor. Geçmişten bir iki örnek vermek gerekirse; Türk maden tarihinin en trajik olaylarının yaşandığı 1983 yılında Armutçuk’ta 103 madencimiz, 1990’da Yeni Çeltek’te 68, 1992 yılında Kozlu’da 263, 1995’te de Sorgun’da 37 madencimiz yaşamını yitirdi. İşte bu trajik kazalarda yaşamını yitirenlerin aileleri bu haklardan yararlanamıyor. Yaklaşık 800 aile mağdur durumda olacak. Dolayısıyla süre sınırlandırması olması yani 2003 yılından daha geriye götürülmemesiyle birlikte bir mağduriyet giderilmeye çalışılırken yeni mağduriyetler ortaya çıkıyor. Anayasa’nın 10’uncu maddesinde belirtilen eşitlik ilkesinin de açıkça ihlal edildiği ortadadır. Oysa burada mağduriyet giderilecekse bir süre sınırlandırması olmaması gerekir. Madem "Bizim devletimiz büyük bir devlettir." diyoruz, madem "Bütün mağdurların yaralarını sarabilecek güçte olan bir devlettir." diyoruz, o hâlde bu madde süre sınırlandırması olmaksızın düzenlenmelidir.
Cumhuriyet Halk Partisi olarak Komisyonda bir önerge verdik, dedik ki: "Bu haklardan süre sınırlandırması olmaksızın tüm maden şehitlerinin yakınları yararlansın." Bunun üzerine komisyona ara verildi ve sonrasında Komisyon Başkanı Sayın Süreyya Sadi Bilgiç, konunun muhataplarıyla görüşüldüğünü ve süre sınırlandırılmasını da kastederek durumun Genel Kurulda düzeltileceğini söyledi. Cumhuriyet Halk Partisi olarak biz Sayın Başbakan Binali Yıldırım’dan bu sözünü tutmasını bekliyoruz ve sadece biz değil, 800 madencinin eşleri, çocukları, kardeşleri yani dullar, yani yetimler de aynı sözün tutulmasını bekliyor ve tüm Zonguldak bu sözlerin tutulmasını bekliyor. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi "Cumhuriyet, bilhassa kimsesizlerin kimsesidir." Bu mağdurlara, bu yetimlere, bu kimsesizlere ayrım yapılmaksızın sahip çıkalım.”
