Dereli: Konserveler tüketilmeden önce çok iyi kontrol edilmeli
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gıda Mühendisleri Odası Zonguldak İl Temsilcisi Tuğrul Dereli son günlerde gündeme gelen gıda zehirlenmelerine ilişkin açıklama yaptı.
05 Aralık 2019 16:23
Özellikle ev yapımı konserve yaparken hijyene ve kaynama derecesine dikkat edilmesi gerektiğini belirten Dereli, şunları kaydetti: “Gün geçmiyor ki gıda ve gıdadan kaynaklanan olumsuzluklar gündemimize düşmesin. Son olarak Çaycuma Kayıkçılar Köyünde ev yapımı konserveden zehirlendikleri şüphesi ile iki vatandaşımızın yoğun bakımda tedavileri sürüyor. Hayati tehlikeyi atlatabilirlerse ayağa kalkmalarının 6 ay ya da 1 yıl süreceği belirtiliyor. Çoğunlukla evde hazırlanmış ve uygun şekilde sterilize edilmemiş konservelerden kaynaklanan Botulizm veya Botulismus, Clostridium botulinum bakterisinin özellikle konserve gıdalarda ürettiği toksinden kaynaklanan bir zehirlenme türüdür. C. botilinum bakterisi, toprak altında oksijensiz ortamda yaşar ve ısıya dayanıklı formlar dediğimiz spor üretir. Bu spor formların tamamen yok edilmesi için gıdaların en az 120 °C sıcaklıkta 15 dakika kaynatılması gerekmektedir. Bu sıcaklığa ise ancak düdüklü tencere ile veya konserve işletmelerindeki otoklavlar ile ulaşılabilmektedir. Botilusmus hastalığı toksienfeksiyöz bir hastalıktır. Yani hem bakterinin kendisi hem de toksini hastalığa neden olabilmektedir. Solunum kaslarının felcine yol açarak ölüme sebebiyet verebilir. Zehirlenmenin en tipik belirtisi çift görme ve giderek yaygınlaşan felçlerdir. Botulizm hastalığı tedavi edilebilir ancak iyi sonuç almak hem alınan toksinin miktarına ve hem de erken müdahale edilmesine bağlı olup; buna rağmen iyileşme aylar sürebilir ve kalıcı sinir sistemi hasarları oluşabilir. Konuya gıda bilimi açısından yaklaşacak olursak; bu kadar tehlikeli sonuçlar doğurabilen bir bakterinin tespiti ve yok edilmesinin zorluğu karşısında ev koşullarında sebze konservesi yapmak daima risk taşımaktadır.
Bununla beraber evlerinde konserve yapmak isteyen vatandaşlarımıza aşağıdaki hususları hatırlatmakta fayda var; Öncelikle konserve hazırlamadan önce çapraz bulaşmayı engellemek için kullanılacak olan bıçak, tencere, doğrama tahtası vb. alet ve ekipmanların temizliği ile kişisel temizliğinin sağlanması son derece önemlidir. Özellikle elinde yara olan kimsenin konserve hazırlama işi ile uğraşmaması gerekir. Konservenin minimum 120 °C’de 10-15 dakika kaynatılması gerektiğinden sıcaklık kontrolü için termometre kullanılmalı, kaynatma süresine mutlaka uyulmalıdır. Ancak ev koşullarında ve açık kazanlarda bunu sağlamak mümkün olmayacağı ve bunun ancak kapalı sistemde düdüklü tencere veya konserve işletmelerindeki otoklavlar ile mümkün olabileceği unutulmamalıdır. Kullanılacak olan kavanozların özellikle kapakları daha önce kullanılmamış, şekli bozulmamış ve contasını yıpranmamış olmalı, ürün kavanozlara sıcakken doldurulmalı ve konserveler sıcak doldurulduktan sonra ters çevrilmelidir. Konserveler mümkün olduğunca hızlı bir şekilde soğutulmalı, soğuduktan sonra serin ve güneş görmeyen ortamda muhafaza edilmelidir. Konserve, tüketilmeden önce kontrol edilmeli, kapağında şişme, sızıntı varsa ayrıca ürün içerisinde hava kabarcıkları oluşmuşsa, kapağı açıldığında normal olmayan kötü bir koku hissedilirse kesin olarak tüketilmemelidir. Ayrıca vatandaşlarımızın sağlığımızı bu denli etkileyebilen gıdalar ile ilgili olarak bilimsel verilere göre doğru bilgilendirilmesi ve doğal, organik gıda gibi terimleri kullanarak konusunda uzman olmayan kişilerin verdikleri bilgilere rağbet etmemelerini umar, yoğun bakımda tedavi gören vatandaşlarımıza acil şifalar dileriz.”
