Zonguldaklı Yönetmen Metin Kaya’nın, Zonguldak’taki kaçak maden ocaklarını anlattığı yeni filmi “Soluk”, ilk kez 34. İstanbul Film Festivali’nde gösterilecek.
10 Nisan 2015 18:22
Zonguldak’ta yaşayan Yapımcı-Yönetmen Metin Kaya’nın, kaçak maden ocakları, çocuk maden işçileri ve günümüz Zonguldak’ında halen bu ocaklarda çalıştırılan katırların mücadelesini konu alan yeni filmi “Soluk” izleyicilerle buluşacak. İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 34. İstanbul Film Festivali’nde, Ulusal Belgesel Yarışması kategorisinde yer verilecek “Soluk” filmi, 17 Nisan günü saat 16.00’da Fransız Kültür Merkezi’nde gösterilecek. 43 dakikalık belgesel film, Zonguldak’ın dağlarında ve ormanlık arazilerinde derin kuytular açarak kömür üreten kaçak ocaklarla ilgili ilk çalışma olma özelliğini de taşıyor.
Zonguldak’ın önüne geçilemeyen sorunlarından biri olan kaçak ocaklarda, bugüne dek kayıtdışı çalışan onlarca maden işçisi yaşamını yitirdi, yüzlercesi de yaralandı. Ancak kaza olduğunda (ya da ihbar edildiğinde) devletin haberdar olduğu bu kaçak ocaklar, ölümlü kazaların ardından ekiplerce dinamitlenerek kapatıldı. Sonrasında ise, kaçak ocak sahipleri ve işçileri, kendilerine yeni “ocak yerleri” bulmaya devam ettiler. Ve sorunun önüne hiçbir zaman tam anlamıyla geçilemedi. Üretim ve çalışma bütünüyle “kayıtdışı” olduğu için, yaşamını yitiren madencilerin de, yaralanan maden işçilerinin de sayıları hiçbir zaman net olarak bilinemedi. Yönetmen Metin Kaya’nın yeni filmi “Soluk”; madencileri, devlete orada çalıştıkları bildirilmeyen, hiçbir iş güvenliği önlemi olmayan, sağlık ekiplerinin kaza sonrası güçlükle ulaşabildikleri kaçak ocaklarda çalışmaya iten ekonomik nedenler ve “yaşamları pahasına” kaçak ocaklarda bıçaksırtında çalışan madencilerin psikolojilerine bir nebze ışık tutuyor ve bu akılalmaz, insanlıkdışı koşulları gözler önüne seriyor.
1990-91 Büyük Madenci Grevi ve Ankara Yürüyüşü’nü konu alan “100 Bin Kişiydiler” adlı belgeseli, 1992 yılında Kozlu’da 263 işçinin hayatını kaybetmesine neden olan grizu patlamasını mercek altına aldığı “Derin Çığlık/263” filmi ve “Çatalağzı’nda Termik Santral İsyanı” adlı belgeselinin ardından, madenciler için yaptığı üçüncü çalışma olan “Soluk” ile ilgili EreğliBülteni’ne bilgi veren Kaya, çekimlerin iki yıl sürdüğünü belirtti. Kaya, “Bu kez daha önce çektiklerimden yöntem olarak daha farklı bir yol denedim. Önceki filmlerim daha çok sözlü tarih idi. Bu nedenle röportajlar üzerinden yürüyordu. Bu kez hiç röportaj kullanmadan sadece dağlarda süren bu acımasız hayata tanıklık edeceğiz. Sinemaya daha çok yaklaştığımız bir film olduğunu düşünüyorum. Filmin yapımcılığını Filmotto Yapım üstlendi.” dedi.
Kaya, “Kaçak ocaklar, Zonguldak’ta bugüne dek ‘girilemeyen-tehlikeli’ bölgelerdi. İnsanları bu ocaklarda çekim yapmaya ikna etmek, bu girilmesi güç bölgelerde çalışmak zor oldu mu sizin için? Kaçak ocaklarla ilgili sanıyorum yapılmış en kapsamlı, belki de ilk çalışma oldu sizinkisi...” sorusuna ise, şu yanıtı verdi: “Evet doğru tespit. Adı üzerinde ‘kaçak’ maden ocakları, çekime izin vermeleri mümkün değil. Kaçak maden ocaklarında değil çekim yapmak, fotoğraf çekmemize bile izin vermiyorlardı. Bazı aracı dostlar ve Zonguldak insanı olmam ve daha önce yaptığım işler nedeniyle izin verdiler, mekanlarını deşifre etmemeye özen gösterdik. Biraz da bu yüzden 2 yıl sürdü çekimler. Üretimin 1900’lü yılların başlarındaki yöntem ve ortamında yapıldığına tanık olduk. Bazen başladığım çekimleri karakterlerin kaybolması yüzünden tekrar çekmek ya da vazgeçmek zorunda kaldım. Zira kaçak üretimin ihbar edilmesi ile yakalanan ocak TTK tarafından dinamitlenerek kapatılıyordu ve bu insanlar da dağlarda yeni ocak açmanın peşine düşüyordu. Ben de onlarla beraber tabii... Bazen de kendilerine aylarca ulaşamıyordum. Soluk filmi, böylesi bir arayışın ve zorlukların filmidir. Sanırım bu tarafıyla bir ilk oldu film. Bu arada son olarak filmin İstanbul aşamasında yapım desteğini hiç esirgemeyen senarist oyuncu Ercan Kesal’a şükranlarımı iletmek isterim.”
Zonguldak’ta yaşayan Yapımcı-Yönetmen Metin Kaya’nın, dağlarda açılan kaçak kömür madenlerindeki acımasız yaşamı ve mücadeleyi anlatan 43 dakikalık “Soluk” filmi, İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 34. İstanbul Film Festivali’nde Ulusal Belgesel Yarışması kategorisinde, 17 Nisan günü saat 16.00’da Fransız Kültür Merkezi’nde gösterilecek.
Üretim ve çalışma bütünüyle “kayıtdışı” olduğu için, yaşamını yitiren madencilerin de, yaralanan maden işçilerinin de sayıları hiçbir zaman net olarak bilinemedi. Yönetmen Metin Kaya’nın yeni filmi “Soluk”; madencileri, devlete orada çalıştıkları bildirilmeyen, hiçbir iş güvenliği önlemi olmayan, sağlık ekiplerinin kaza sonrası güçlükle ulaşabildikleri kaçak ocaklarda çalışmaya iten ekonomik nedenler ve “yaşamları pahasına” kaçak ocaklarda bıçaksırtında çalışan madencilerin psikolojilerine bir nebze ışık tutuyor ve bu akılalmaz, insanlıkdışı koşulları gözler önüne seriyor.
Kaya, “Kaçak ocaklar, Zonguldak’ta bugüne dek ‘girilemeyen-tehlikeli’ bölgelerdi. İnsanları bu ocaklarda çekim yapmaya ikna etmek, bu girilmesi güç bölgelerde çalışmak zor oldu mu sizin için? Kaçak ocaklarla ilgili sanıyorum yapılmış en kapsamlı, belki de ilk çalışma oldu sizinkisi...” sorusuna ise, şu yanıtı verdi: “Evet doğru tespit. Adı üzerinde ‘kaçak’ maden ocakları, çekime izin vermeleri mümkün değil. Kaçak maden ocaklarında değil çekim yapmak, fotoğraf çekmemize bile izin vermiyorlardı. Bazı aracı dostlar ve Zonguldak insanı olmam ve daha önce yaptığım işler nedeniyle izin verdiler, mekanlarını deşifre etmemeye özen gösterdik. Biraz da bu yüzden 2 yıl sürdü çekimler. Üretimin 1900’lü yılların başlarındaki yöntem ve ortamında yapıldığına tanık olduk. Bazen başladığım çekimleri karakterlerin kaybolması yüzünden tekrar çekmek ya da vazgeçmek zorunda kaldım. Zira kaçak üretimin ihbar edilmesi ile yakalanan ocak TTK tarafından dinamitlenerek kapatılıyordu ve bu insanlar da dağlarda yeni ocak açmanın peşine düşüyordu. Ben de onlarla beraber tabii... Bazen de kendilerine aylarca ulaşamıyordum. Soluk filmi, böylesi bir arayışın ve zorlukların filmidir. Sanırım bu tarafıyla bir ilk oldu film. Bu arada son olarak filmin İstanbul aşamasında yapım desteğini hiç esirgemeyen senarist oyuncu Ercan Kesal’a şükranlarımı iletmek isterim.”
