“Önemli olan yasa değişikliği yapmak değil, güven kazanmaktır”
CHP Zonguldak Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Haberal TBMM Genel Kurulu’nda, kamuoyunda ‘Tam gün yasası’ olarak bilinen tasarının görüşmeleri sırasında bir konuşma yaptı. 2014 yılının herkes için sağlıklı ve mutlu şekilde geçmesi dileğinde bulunan Haberal, organ nakli konusu ile ilgili yapılmaya çalışılan yasa değişikliklerini anımsatarak, asıl önemli olanın yasa değişikliği yapmak değil, hasta ailelerinin doktorlara olan güvenini artırarak organ bağışının artırılmasını sağlamak olduğunu vurguladı. Prof. Dr. Haberal, şöyle dedi: “Ülkemizde organ transplantasyonu artık hepimizin gurur duyacağı bir seviyeye gelmiştir. Burada Sağlık Bakanlığı’nın zaman zaman 2238 sayılı Yasa ve 2594 sayılı Yasa’da bazı değişiklikler yapmaya çalıştığını görüyorum. Önce, şu soruya cevap vermek lazım: Eğer Türkiye Cumhuriyeti devleti organ transplantasyonu konusunda o noktaya geldiyse nasıl geldi? Şüphesiz bu yasalarla geldi. O zaman, acaba neden bu yasalarda daima böyle değişiklik öneriyoruz, sebebi nedir?
Organ transplantasyonlarında organ ve dokular ya yaşayan insanlardan -ki işin başlangıcından beri birinci derecede, ikinci derecede akrabalar tercih edilmekte- ve ya ölen vatandaşlarımızın organları ve ya dokuları alınmak suretiyle yapılmaktadır. Maalesef, bu, ülkemizde çıkarılmış 2238 ve 2594 sayılı yasalara rağmen ülkemizde hâlâ canlıdan transplantasyon yüzde 75 civarında, ölen vatandaşlarımızdan alınan organların ve dokuların oranı ise yüzde 25 civarındadır, daha fazla değil. Acaba neden böyle? Tabii, ben her zaman söylüyorum hasta olmak, hasta sahibi olmak, hele hele ölü sahibi olmak çok kolay değildir. Biz hekimlerin görevi hastalarımızı sağlığına kavuşturup toplumumuza kazandırmaktır. Ama maalesef burada vatandaşlarımızın gerçekten bize olan güveninin acaba bir sarsılması sonucu mu, veyahut da bize güvenmemeleri sonucu mudur ki, biz ölen vatandaşlarımızın organlarından yeteri kadar yararlanamıyoruz? Birçok insanımız sağlam organıyla yaşamını kaybedip aramızdan ayrılırken, birçok insanımız da bu organlara ihtiyaç duyarak yaşamını maalesef kaybetmektedir.”
“ÖNEMLİ OLAN YASA DEĞİŞİKLİĞİ DEĞİL, HASTA YAKINLARINA GÜVEN VEREBİLMEK” Hasta ailelerini, hastaları için tıbbın tüm olanaklarının kullanıldığı konusunda emin kılabilmenin en önemli konu olduğunu anlatan Prof. Dr. Haberal, şunları kaydetti: “Dolayısıyla, biz, eğer insanlarımıza, hasta sahiplerine ‘Hastalarımıza tıbbın bütün imkânları uygulandı ama buna rağmen onları kurtaramadık’ güvenini verirsek, inanıyorum ki bugün ülkemizde bulunan birçok kronik organ hastası bu ölen vatandaşlarımızın organlarından yararlanmak suretiyle yeniden yaşam kazanacaktır. Burada daima üzerinde durulan ve âdeta bir mazeret gibi gösterilen 2238 sayılı Yasa’nın 11. maddesinde, bir hastaya beyin ölümü teşhisi koymak için 4 hekim önermiştik. 1979’u düşünelim. 70’li yıllarda o komisyonlarda tartışırken gerçekten milletvekilleri ve senatörlerin çok önemli gayreti olmuştu ama benim için en zor olan tarafı onları inandırmak, onları gerçekten bir beyin ölümü teşhisine nasıl karar verilire getirmekti. Onun için ben Avrupa’dan, Amerika’dan ölen insanların organlarını getirmiş, onları göstermiştim. Dolayısıyla eğer bir hastanede gerçekten bu hekimler yok ise yani bir kardiyolog, bir beyin cerrahı, bir nörolog, bir anesteziyoloji uzmanı yok ise, biz zaten o hastanede bir beyin ölümü teşhisi koyamayız. Dolayısıyla belki beyin cerrahı veya nöroloğu alterne edebiliriz ama mutlaka kardiyolog, beyin cerrahı veya anesteziyologun olması gereklidir. Kaldı ki beyin ölümü teşhisi konacak hastaların birinci derecede hekimi olan kişinin bu grup içerisinde bulunmaması gereklidir.
Özetle biz önce hastalarımıza ve hasta sahiplerimize, kendilerine tıbbın bütün imkânlarını uyguladığımızı göstermek zorundayız, onları inandırmak zorundayız. Eğer bunu yaparsak inanıyorum ki birçok kronik organ hastası, sağlam organlarıyla yaşamını kaybeden hastalarımız için yeniden yaşam kaynağı olacaktır. Onun için yani burada yasayı değiştirmek veyahut da yasaya ilave edip, doktorun sayısını azaltmak önemli değil, önemli olan insanlarımızın güvenini kazanmaktır. Dolayısıyla yasayı değiştirelim, doktor sayısını azaltalım, arttıralım meselesi değil önemli olan insanlarımıza, gerçekten vatandaşlarımıza biz hekimlere güveni sağlamaktır.”
CHP Zonguldak Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Haberal TBMM Genel Kurulu’nda, kamuoyunda ‘Tam gün yasası’ olarak bilinen tasarının görüşmeleri sırasında bir konuşma yaptı. 2014 yılının herkes için sağlıklı ve mutlu şekilde geçmesi dileğinde bulunan Haberal, organ nakli konusu ile ilgili yapılmaya çalışılan yasa değişikliklerini anımsatarak, asıl önemli olanın yasa değişikliği yapmak değil, hasta ailelerinin doktorlara olan güvenini artırarak organ bağışının artırılmasını sağlamak olduğunu vurguladı. Prof. Dr. Haberal, şöyle dedi: “Ülkemizde organ transplantasyonu artık hepimizin gurur duyacağı bir seviyeye gelmiştir. Burada Sağlık Bakanlığı’nın zaman zaman 2238 sayılı Yasa ve 2594 sayılı Yasa’da bazı değişiklikler yapmaya çalıştığını görüyorum. Önce, şu soruya cevap vermek lazım: Eğer Türkiye Cumhuriyeti devleti organ transplantasyonu konusunda o noktaya geldiyse nasıl geldi? Şüphesiz bu yasalarla geldi. O zaman, acaba neden bu yasalarda daima böyle değişiklik öneriyoruz, sebebi nedir?
Organ transplantasyonlarında organ ve dokular ya yaşayan insanlardan -ki işin başlangıcından beri birinci derecede, ikinci derecede akrabalar tercih edilmekte- ve ya ölen vatandaşlarımızın organları ve ya dokuları alınmak suretiyle yapılmaktadır. Maalesef, bu, ülkemizde çıkarılmış 2238 ve 2594 sayılı yasalara rağmen ülkemizde hâlâ canlıdan transplantasyon yüzde 75 civarında, ölen vatandaşlarımızdan alınan organların ve dokuların oranı ise yüzde 25 civarındadır, daha fazla değil. Acaba neden böyle? Tabii, ben her zaman söylüyorum hasta olmak, hasta sahibi olmak, hele hele ölü sahibi olmak çok kolay değildir. Biz hekimlerin görevi hastalarımızı sağlığına kavuşturup toplumumuza kazandırmaktır. Ama maalesef burada vatandaşlarımızın gerçekten bize olan güveninin acaba bir sarsılması sonucu mu, veyahut da bize güvenmemeleri sonucu mudur ki, biz ölen vatandaşlarımızın organlarından yeteri kadar yararlanamıyoruz? Birçok insanımız sağlam organıyla yaşamını kaybedip aramızdan ayrılırken, birçok insanımız da bu organlara ihtiyaç duyarak yaşamını maalesef kaybetmektedir.”
“ÖNEMLİ OLAN YASA DEĞİŞİKLİĞİ DEĞİL, HASTA YAKINLARINA GÜVEN VEREBİLMEK” Hasta ailelerini, hastaları için tıbbın tüm olanaklarının kullanıldığı konusunda emin kılabilmenin en önemli konu olduğunu anlatan Prof. Dr. Haberal, şunları kaydetti: “Dolayısıyla, biz, eğer insanlarımıza, hasta sahiplerine ‘Hastalarımıza tıbbın bütün imkânları uygulandı ama buna rağmen onları kurtaramadık’ güvenini verirsek, inanıyorum ki bugün ülkemizde bulunan birçok kronik organ hastası bu ölen vatandaşlarımızın organlarından yararlanmak suretiyle yeniden yaşam kazanacaktır. Burada daima üzerinde durulan ve âdeta bir mazeret gibi gösterilen 2238 sayılı Yasa’nın 11. maddesinde, bir hastaya beyin ölümü teşhisi koymak için 4 hekim önermiştik. 1979’u düşünelim. 70’li yıllarda o komisyonlarda tartışırken gerçekten milletvekilleri ve senatörlerin çok önemli gayreti olmuştu ama benim için en zor olan tarafı onları inandırmak, onları gerçekten bir beyin ölümü teşhisine nasıl karar verilire getirmekti. Onun için ben Avrupa’dan, Amerika’dan ölen insanların organlarını getirmiş, onları göstermiştim. Dolayısıyla eğer bir hastanede gerçekten bu hekimler yok ise yani bir kardiyolog, bir beyin cerrahı, bir nörolog, bir anesteziyoloji uzmanı yok ise, biz zaten o hastanede bir beyin ölümü teşhisi koyamayız. Dolayısıyla belki beyin cerrahı veya nöroloğu alterne edebiliriz ama mutlaka kardiyolog, beyin cerrahı veya anesteziyologun olması gereklidir. Kaldı ki beyin ölümü teşhisi konacak hastaların birinci derecede hekimi olan kişinin bu grup içerisinde bulunmaması gereklidir.
Özetle biz önce hastalarımıza ve hasta sahiplerimize, kendilerine tıbbın bütün imkânlarını uyguladığımızı göstermek zorundayız, onları inandırmak zorundayız. Eğer bunu yaparsak inanıyorum ki birçok kronik organ hastası, sağlam organlarıyla yaşamını kaybeden hastalarımız için yeniden yaşam kaynağı olacaktır. Onun için yani burada yasayı değiştirmek veyahut da yasaya ilave edip, doktorun sayısını azaltmak önemli değil, önemli olan insanlarımızın güvenini kazanmaktır. Dolayısıyla yasayı değiştirelim, doktor sayısını azaltalım, arttıralım meselesi değil önemli olan insanlarımıza, gerçekten vatandaşlarımıza biz hekimlere güveni sağlamaktır.”
